ΜΟΥΡΙ (ή Μουρέ)

Το Μουρί βρίσκεται σε υψόμετρο 46 μέτρων στα ανατολικά της Λίμνης Κουρνά, στη μέση περίπου της κοιλάδας που σχηματίζεται ανάμεσα στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, τη Γεωργιούπολη και τον ποταμό Μουσέλα. Στην αρχαιότητα η λίμνη ήταν γνωστή με το όνομα Κορησία και στις όχθες της πιστεύεται ότι υπήρχε ιερό προς τιμήν της Κορησίας Αθηνάς, ενώ κατά την Αραβοκρατία (8ος-10ος αιώνας) ιδρύθηκε στις όχθες της χωριό, το οποίο εγκαταλείφθηκε κατά τη β΄ βυζαντινή περίοδο, καθώς οι κάτοικοι του οποίου μετακινήθηκαν 2,5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται το χωριό Κουρνάς.

Η περιοχή της λίμνης φαίνεται να έμεινε έκτοτε ακατοίκητη για αρκετά χρόνια, καθώς δεν αναφέρεται χωριό γύρω από αυτή στις απογραφές της Βενετοκρατίας. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, το Μουρί ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από Σφακιανούς που ήρθαν από το ομώνυμο χωριό της επαρχίας Σφακίων. Η ονομασία «Μουρί» χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει μια τοποθεσία με θέα στη γύρω περιοχή, πράγμα που ισχύει τόσο για τον παλιό οικισμό (το Μουρί Σφακίων) όσο και για τον νέο (το Μουρί Αποκορώνου). Το χωριό αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 ως Muri, οπότε και κατοικούνταν από 10 χριστιανικές και 2 μουσουλμανικές οικογένειες.

Στο χωριό υπάρχουν δύο εκκλησίες, μία στο δυτικό άκρο του οικισμού, αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους, και μία στο ανατολικό άκρο, αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Ριγολόγο (η οποία γιορτάζει στις 29 Αυγούστου). Δίπλα στην πρώτη από αυτές χτίστηκε και λειτούργησε σχολείο στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά μετά την ίδρυση της Γεωργιούπολης το 1900 το σχολείο και οι μαθητές μεταφέρθηκαν εκεί. Ωστόσο, ο χώρος αναδιαμορφώθηκε πριν μερικά χρόνια και πλέον φιλοξενεί τον Παιδικό Σταθμό Γεωργιούπολης.

Διοικητικά, το χωριό αναφέρεται ως Μουρέ του Δήμου Μαθέ το 1881, του Δήμου Γεωργιουπόλεως το 1900 και της κοινότητας Γεωργιουπόλεως μετά το 1920, μέρος της οποίας παρέμεινε έκτοτε. Το 1971 καταργήθηκε ο οικισμός Δημητρουλιανά, ο οποίος προσαρτήθηκε στο Μουρί. Το χωριό έγινε μέρος του ανασυσταθέντος Δήμου Γεωργιούπολης το 1997, ο οποίος έγινε Δημοτική Ενότητα του Δήμου Αποκορώνου το 2010.

Επιμέλεια & σύνταξη κειμένων: Γιώργος Λιμαντζάκης