ΚΑΛΑΜΙΤΣΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Το Καλαμίτσι Αλεξάνδρου βρίσκεται σε υψόμετρο 139 μέτρων στα νότια των υψωμάτων του Βάμου. Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό πήρε το όνομά του από έναν στρατιώτη που συμμετείχε στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλέξανδρου στην Ασία και επέλεξε να εγκατασταθεί εδώ μετά το τέλος της, χωρίς να είναι σαφές πώς ακριβώς προέκυψε η ονομασία «Καλαμίτσι». Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, οι στρατιώτες ήταν δύο, γι’ αυτό και ιδρύθηκαν δύο Καλαμίτσια. Σε κάθε περίπτωση, το χωριό αναφέρεται ως Calamicia et Alexandrocori από τον Καστροφύλακα το 1583 και ως Calamici Alissandro από τον Basilicata το 1630. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 καταγράφεται ως Kalamitzi, αν και δεν είναι σαφές αν η εγγραφή αφορά το Αλεξάνδρου, το Αμυγδάλι ή και τα δύο μαζί. Τα δύο χωριά αναφέρονται ξανά στα Κρητικά του Χουρμούζη Βυζάντιου το 1842 ως Καλαμίτσι Πέρα (Αλεξάνδρου) και Καλαμίτσι Πόδε (Αμυγδάλι).

Το χωριό εκτείνεται νότια του επαρχιακού δρόμου που συνδέει τον Βάμο με τη Γεωργιούπολη και σε αυτόν δεσπόζει από μακριά η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, ένας σταυροειδής ναός με τρούλο, στη θέση του οποίου υπήρχε εκκλησία ήδη από την εποχή της Βενετοκρατίας. Ο ναός περατώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και το καμπαναριό του χτίστηκε μεταξύ των ετών 1958-1960. Λίγο νοτιότερα, ο επισκέπτης συναντά την πλατεία του χωριού, στο κέντρο της οποίας υπάρχει πηγάδι και μνημείο προς τιμήν του Ιωάννη Εμμανουήλ Αλιφιεράκη, ο οποίος συμμετείχε σε αρκετές επαναστάσεις κατά των Οθωμανών. Στο χωριό σώζεται επίσης το παλιό δημοτικό σχολείο και μια εντυπωσιακή δεξαμενή που χτίστηκε κατά την Τουρκοκρατία και είναι γνωστή ως «Σοφτάς». Στα νότια του χωριού, σε μια τοποθεσία με εξαιρετική θέα προς την κοιλάδα του Βρυσιανού και τα χωριά της Ρίζας απέναντι, βρίσκεται ο σπηλαιώδης ναός του Αγίου Αντωνίου, ο οποίος γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου. Στον περίβολο του ναού υπάρχει πεζούλι λαξευμένο σε φυσικό βράχο, σε μια άκρη του οποίου έχει σκαλιστεί ένα κεφάλι θηρίου -κατ’ άλλους τέρατος ή δράκου, πιθανότατα από ερημίτη που ασκήτευε εδώ.

Διοικητικά, το Καλαμίτσι Αλεξάνδρου αναφέρεται ως μέρος του Δήμου Βάμου το 1881 και το 1900, έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου το 1920 και αυτοτελής κοινότητα το 1928. Το 1999 το Καλαμίτσι Αλεξάνδρου έγινε μέρος του ανασυσταθέντος Δήμου Βάμου, μέρος του οποίου παρέμεινε μέχρι το 2010, οπότε και έγινε μέρος του Δήμου Αποκορώνου.

Επιμέλεια & σύνταξη κειμένων: Γιώργος Λιμαντζάκης